Pod pojęciem sieci zewnętrznych wodno-kanalizacyjnych oraz gazowych rozumiemy przewody, (wod-kan lub gazowe) wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczane lub odprowadzane jest dane medium ( woda, odprowadzenie ścieków lub gaz), będące w posiadaniu danego dystrybutora.

Projektowanie sieci wodociągowych
Przy projektowaniu zewnętrznych sieci wodociągowych wykonuje się schemat sieci obejmującej zasięgiem obszar całej jednostki osadniczej. Jednym słowem główny szkielet sieci. Zastosowane rozwiązanie całego układu wodociągowego zależy od następujących czynników:
-od sposobu rozplanowania osiedla, miasta, rozmieszczenia potencjalnych użytkowników wody, ich wielkości oraz liczby i rozmieszczenia zasilania w wodę;
– występowania przeszkód (naturalnych i sztucznych) dla prowadzonych przewodów, a także ukształtowania terenu;
Bazując na tych informacjach wykonuje się tzw. trasowanie, czyli nanoszenie ciągów przewodów wzdłuż tras komunikacyjnych. Pierwszym etapem jest rozplanowanie ciągów magistral. Magistrale są swego rodzaju szkieletem projektu i wymagają wykonania obliczeń hydraulicznych. W następnym etapie projektowana jest sieć przewodów rozdzielczych.
Przy projektowaniu sieci należy wziąć pod uwagę następujące zasady:
– łączenie jak najkrótszą drogą punktów zasilania z głównymi dzielnicami jednostki osadniczej, wymagających największego zapotrzebowania w wodę;
– w przypadku braku szczegółowego projektu zagospodarowania terenu należy trasować przewody magistralne wzdłuż ciągów komunikacyjnych;
– trasowanie przewodów prowadzących dużą ilość wody przez tzw. środki ciężkości rejonów o największym zapotrzebowaniu na wodę.
Kolejne etapy rozbudowy sieci wodociągowej na danym obszarze powinny być zgodne z projektowanymi etapami danej jednostki osadniczej. Projekt musi uwzględniać niezależność funkcjonowania poszczególnych układów sieci lub uwzględniać pewną rezerwę obliczeniową przepustowości tej części sieci, związanej z przewidzianym obszarem zagospodarowania. Układ sieci nanosi się na plan zagospodarowania przestrzennego danej jednostki osadniczej Instalacja sieci jest opisany za pomocą węzłów obliczeniowych, czyli punktów rozgałęzień przewodów oraz punktów zmiany średnic rurociągów. Sposób rozplanowania przewodów rozdzielczych określają polskie normy. Woda z wodociągu zewnętrznego do obiektu jest doprowadzana za pomocą przyłączy. Przyłącza należy tak zaprojektować, aby uniemożliwiały jej powrót do sieci zewnętrznej.
Połączenia wodociągowe powinny być prowadzone równolegle w stosunku do innych przewodów, czyli 1,5 m od przewodów kanalizacyjnych, 0,8 od kabli energetycznych oraz 0,5 od kabli telekomunikacyjnych.
Co zawiera projekt instalacji zewnętrznej sieci wodociągowej
Pierwszą częścią jest cześć opisowa i graficzna charakteru zagospodarowania terenu. W rozdziale opisowym określony jest przedmiot inwestycji, informacje na temat planu zagospodarowania przestrzennego, którego tyczy się dany projekt instalacji wodociągowej, zestawienie długości projektowanych obiektów, informacje na temat wpływu na środowisko. Do tej części dołączony jest projekt zagospodarowania terenu- cześć graficzna.
Głównym elementem omawiającym szczegółowo projekt instalacji wodociągowej jest opis techniczny. W opisie technicznym zawarte są następujące informacje:
1. Podstawa i zakres opracowania.
2. Materiały wyjściowe-czyli dokumentacja techniczna, na podstawie, której bazuje projekt, uzgodnienia oraz normy i przepisy.
3. Opis projektowanego wodociągu: rozwiązania projektowe, orurowanie, uzbrojenie, montaż przewodów.
4. Trasowanie przewodów.
5. Roboty drogowe i ziemne.
6. Kolizje i skrzyżowania przewodów z przeszkodami.
7. Próby ciśnieniowe, płukania i dezynfekcji wodociągu.
8. Warunki geotechniczne.
9. Oznakowanie rurociągu- wytyczne, co do oznakowania, zgodnie z normami PN.
10. Zabezpieczenie antykorozyjne.
11. Wymagania co do ochrony środowiska.
12. Uwagi końcowe dla wykonawcy.
13. Informacje co do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
14. Certyfikaty i uprawnienia.
Część graficzna zawiera rysunki główne oraz poszczególne schematy węzłów.

Projektowanie instalacji kanalizacyjnych
Podobnie jak przy projektowaniu instalacji wodociągowej, również w tym przypadku dokonuje się wizji lokalnej danego obszaru, opierając się na sytuacji istniejącej oraz na planach zagospodarowania przestrzennego. Kolejnym etapem jest wyznaczenie tras kanałów, wyodrębnia się:
– kanały I rzędu – przewody, zbieracze główne
– kanały II rzędu – zbieracze
– kanały III rzędu- kanały boczne.
Przewody kanalizacyjne powinny być tak zaprojektowane, aby zapewniały samooczyszczenie przewodów. Przykładowo dla średnic rur poniżej 30 cm, samooczyszczenie następuje przy prędkości 0,7 m/s raz na dobę. Spadek minimalny (według norm) określany jest w zależności od średnicy rur. Przewody odpływowe układane są w odcinkach prostych równolegle lub prostopadle do fundamentów. Minimalna wysokość przykrycia przewodów kanalizacyjnych zależna jest od strefy przemarzania gruntu i liczona od powierzchni terenu do wierzchu rury. Połączenia kanalizacyjne powinny być prowadzone równolegle w stosunku do innych przewodów, czyli 1,5 m od przewodów wodociągowych, 0,8 od kabli energetycznych oraz 0,5 od kabli telekomunikacyjnych. Studzienki rewizyjne ustawiane są co 35 m dla przewodów o średnicy poniżej 0,15 m oraz co 50 m dla przewodów powyżej średnicy 0,15 m. Przewody zewnętrzne są prowadzone do tzw. przykanalików. Przykanalik jest przewodem odprowadzającym ścieki z budynku do kanalizacji zewnętrznej. W skład jego wchodzi studzienka przyłączeniowa i przewód kanalizacyjny. Zgodnie z normami powinien mieć średnicę min. 0,15 m i spadek 2%. Łączenie przykanalika z kanalizacją zewnętrzną wykonuje się za pomocą odpowiednich kształtek kamionkowych lub betonowych w bocznej ścianie kanału, 20-40 cm nad dnem kanału o przekroju kołowym i 30-40 cm o przekroju jajowym. Zapobiega to podtapianiu przykanalika ściekami.
Co zawiera projekt instalacji zewnętrznej sieci kanalizacyjnej
Spis składników opracowania, dotyczących projektu kanalizacji: sieć i przyłącza kanalizacyjne, projekt zasilania energetycznego przepompowni ścieków, podstawy prawne, decyzje i uzgodnienia. Opis techniczny projektu zawiera informacje ( podobnie jak w instalacjach wodociągowych), dotyczące montażu instalacji kanalizacji, robót budowlanych i ziemnych, zabezpieczeń, prób ciśnieniowych itp. Dodatkowo zawarte są tam dane i wytyczne wykonania przepompowni ścieków. Część graficzna to: projekt ogólny zagospodarowania terenu, rysunki i schematy poszczególnych elementów kanalizacji oraz przepompowni ścieków.

Projektowanie zewnętrznych instalacji gazowych
Zasady projektowania zewnętrznych sieci gazowych szeroko omawia Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe oraz ich usytuowanie.
Sieć zewnętrzna gazowa jest własnością dostawcy gazu. W skład zewnętrznego układu sieci gazowej wchodzą rury, uzbrojenie (armatura) oraz urządzenia wodne, znajdujące się poza budynkiem. Zewnętrzną sieć gazową można podzielić na:
– rurociągi przesyłowe- gazociągi wysokiego ciśnienia ( powyżej 1,6 MPa)
– rurociągi rozprowadzające- gazociągi powyżej 10 kPa do 0,5 MPa oraz średniego podwyższonego ciśnienia do 1,6 MPa.
– rurociągi rozdzielcze- do 10 kPa
Miedzy sieciami przesyłowymi a rozprowadzającymi granicę stanowi stacja rozdzielcza. Zaś sieć rozprowadzająca przechodzi w sieć rozdzielczą w budynku rozdzielni. Przewody gazowe są prowadzone pod ziemią oraz równolegle do linii drogi. Do instalacji zewnętrznych gazociągowych używa się rur stalowych.
Każdy odbiorca jest podłączany do sieci rozdzielczej poprzez przyłącze gazowe. Na przyłączu montowany jest główny kurek gazowy (opcjonalnie również reduktor ciśnienia), który stanowi granicę między siecią a instalacją wewnętrzną gazową.